Een tand of kies valt over het algemeen niet zomaar uit. Vaak gebeurt dat door een ongeluk of door bijvoorbeeld een klap tegen je mond. Hierdoor kan niet alleen een stukje van een tand afbreken maar kun je zelfs een hele tand of kies verliezen. Andere oorzaken voor het afbreken of verliezen van een tand of kies zijn tandbederf, een ontsteking of het eten van hard voedsel. Daarnaast loop je vooral risico op het kwijtraken van tanden of kiezen tijdens het sporten.
Tip 1
Elke minuut telt wanneer er een tand of kies is uitgeslagen. Als zoiets gebeurt, dan is het belangrijk om op de juiste wijze te werk te gaan. Alleen zo wordt de kans van slagen optimaal.
Tip 2
Zo’n uitgeslagen tand is een angstige ervaring maar toch is het allereerste wat je moet doen het terugvinden van je tand. Wanneer je die gevonden hebt, is het belangrijk om de tand niet bij de wortel maar bij de kroon vast te pakken. Als je de tand bij de wortel pakt, loop je namelijk het risico om het wortelvlies te beschadigen. Zit je tand vol met straatvuil? Spoel die dan af met wat melk of gebruik daarvoor je eigen speeksel. Gebruik echter nooit alcohol om de tand mee schoon te maken. Alcohol droogt namelijk het wortelvlies uit en verkleint de kans op het behoud van je tand.
Tip 3
Het klinkt misschien eng maar uit onderzoek blijkt dat het echt het beste is om je tand direct terug in de holte te plaatsen. Let op: met de goede kant naar voren. Doe dat snel, zeker binnen een half uur. Je hebt namelijk de grootste kans van slagen als je tand binnen één uur wordt teruggezet. Heb je dat gedaan? Maak dan zo snel mogelijk een afspraak met je tandarts. Doe dat ook als schade meevalt wanneer je de tand hebt teruggezet.
Tip 4
Lukt het niet om de tand terug te plaatsen? Houdt de tand dan vochtig door hem bijvoorbeeld onder je tong te plaatsen. Wat je ook kunt doen is de tand in melk of in een zoutoplossing te bewaren of in een potje met je eigen speeksel. Zo zorg je ervoor dat het wortelvlies niet uitdroogt.
Tip 5
Tegenwoordig bestaat er de zogenaamde Tooth Rescue Box. Dit is een speciale box om de uitgeslagen tand in te bewaren en te vervoeren. Er zit een vloeistof in die uitdroging van de tand tegengaat en bevat ook een speciale stof voor het conserveren van de wortel. Zo’n box is de Miradent SOS box en die is vaak standaard aanwezig bij sportclubs en scholen.
Tip 6
Vooral jonge kinderen vallen regelmatig en ook nog vaak recht op hun gezicht. Wanneer een kind bij zo’n val een melktand kwijtraakt, is dat in principe niet iets om je gelijk zorgen over te maken want op die plek gaat weer een nieuwe tand groeien. Toch wordt aangeraden om een afspraak te maken bij de tandarts want soms wordt de melktand behouden voor een goede ontwikkeling van het gebit. Let op: een uitgevallen melktand mag je juist niet terugplaatsen. Doe je dat wel, dan kun je daarmee de onderliggende blijvende tand beschadigen. Gaat het echter om een tand van het blijvende gebit, dan kun je handelen zoals eerder beschreven en de tand weer terug te plaatsen.
Tip 7
Tanden die niet zijn uitgevallen maar alleen zijn losgeraakt, groeien over het algemeen makkelijker vast. Zit je tand los maar nog wel in je mond? Dan kan je tandarts de tand ‘spalken’ met een soort beugel.
Tip 8
Heb je de tand niet zelf al teruggeplaatst, dan zal de tandarts dat doen en vastzetten met behulp van een spalk. Die moet twee tot zes weken blijven zitten zodat de tand op de juiste plek weer vast kan groeien. Soms is er uitgebreid letsel en dan kan het zijn dat er een kaakchirurg bij de behandeling moet worden betrokken. Meestal groeit de tand vanzelf weer vast. Toch zul je de tijd daarna nog met regelmaat naar de tandarts moeten. Het kan zijn dat er een wortelkanaalbehandeling nodig is als blijkt dat de zenuw van de tand of kies is afgestorven. Hou er wel rekening mee dat het resultaat van het terugplaatsen van tanden en kiezen onzeker is. Soms lijkt het alsof een tand of kies is vastgegroeid, maar kan dan toch wanneer je ergens hard op te bijt weer losraken.
Tip 9
Wanneer het alleen gaat om een afgebroken stukje tand dan geldt ook hier dat je het stukje tand in melk of speeksel moet bewaren. Afgebroken tanden kunnen pijnlijk zijn wanneer de scherpe rand langs je tong en tandvlees schuurt. Vaak kan je tandarts het stukje weer aan je tand vastmaken. Lukt dit niet, dan kan hij of zij het ontbrekende stukje vervangen door een witte vulling.
Tip 10
Wanneer je de uitgeslagen tand niet meer terug kunt vinden of wanneer blijkt dat terugplaatsen niet mogelijk is, dan zal je tandarts samen met jou gaan kijken naar mogelijkheden om het ontstane gat op te vullen. Een van die mogelijkheden is een implantaat, dat is een kunstwortel waarop een kroon, een brug of een tandprothese kan worden geplaatst.
Tip 11
Een uitslagen tand of kies kun je niet altijd voorkomen. Maar omdat het uitslaan van een tand vaak voorkomt tijdens het sporten is voorkomen natuurlijk altijd beter dan genezen. Draag daarom tijdens het sporten een speciaal hiervoor aangemeten gebitsbeschermer. Het is het behoud van je gebit en hiermee kun je op een eenvoudige manier een hoop ellende voorkomen.